Vlokkentest
Ilona Niessen
Wat is de vlokkentest?
Bij een vlokkentest wordt er een heel klein stukje placenta-weefsel weggenomen. Dit weefsel wordt onderzocht waarna kan worden vastgesteld of je kindje een aangeboren chromosoomafwijking heeft. Er wordt gekeken naar het syndroom van Down, het syndroom van Edwards of het syndroom van Patau. Het weefsel van de placenta ziet er vlokkerig uit, vandaar de naam vlokkentest. De officiële naam voor de vlokkentest is chorionbiopsie. Daarnaast wordt gekeken naar een aantal stofwisselingsziekten en naar een aantal aandoeningen die ontstaan door veranderingen in het DNA.
Wanneer de vlokkentest?
Een vlokkentest wordt alleen uitgevoerd als:
- je de combinatietest of NIPT-test hebt gedaan en hieruit komt dat er sterke aanwijzingen zijn dat je kindje één van de drie genoemde chromosoomafwijkingen heeft. De combinatietest en NIPT-test zijn niet 100% betrouwbaar, waardoor de vlokkentest of vruchtwaterpunctie wordt gedaan om hierover zekerheid te krijgen.
- je al eerder een kindje hebt gekregen met één van deze genoemde afwijkingen.
- je om medische redenen een verhoogd risico hebt op een kindje met één van deze genoemde afwijkingen of stofwisselingsziekten.
De vlokkentest vindt rond de 11e – 14e zwangerschapsweek plaats. Deze test wordt altijd in het ziekenhuis uitgevoerd.
Hoe verloopt de vlokkentest?
Het placenta-weefsel kan op twee manieren worden weggenomen, via de buikwand of via de vagina. Voordat de test plaatsvindt, wordt met een echo de exacte ligging van de placenta bepaald. Wordt het weefsel via de buikwand weggehaald, dan gebeurt dat met een naald. Wordt het weefsel vaginaal weggenomen, dan gebeurt dat met een dun tangetje of slangetje. Je wordt niet verdoofd. Het prikken is even pijnlijk. Doorgaans wordt 20 tot 50 mg weefsel weggenomen. Dit is ongeveer één duizendste van de totale hoeveelheid placenta-weefsel. De vruchtzak met daarin de foetus wordt hierbij niet beschadigd. Aangeraden wordt de dag na de test rust te houden.
Bij een test via de buikwand wordt na ontsmetting van de buik echoscopisch de juiste plaats bepaald voor het inbrengen van de naald via de onderbuik. De punt van de naald komt in de placenta te liggen en hiermee wordt wat placenta-weefsel opgezogen. Er wordt direct gekeken of het weefsel dat is weggenomen voldoende vlokken bevat. Als er onvoldoende vlokken zijn, wordt er een tweede en soms een derde keer geprikt. Eén keer prikken en weefsel wegnemen duurt meestal niet langer dan één minuut. Het geeft wel een pijnlijk gevoel. Daarna kan je een paar dagen lang last hebben van buikpijn.
Bij een test via de vagina wordt via de baarmoedermond langs de binnenwand van de baarmoeder een dun tangetje of buisje ingebracht tot in de placenta. Ondertussen wordt met een echo meegekeken. Meestal duurt het even voordat de placenta is bereikt. Met het tangetje of slangetje wordt weefsel weggenomen. Er wordt direct gekeken of het weefsel dat is weggenomen voldoende vlokken bevat. Als er onvoldoende vlokken zijn, wordt er een tweede en mogelijk een derde stukje weefsel weggenomen. Een vaginale vlokkentest duurt ongeveer tien minuten tot een kwartier. Na de ingreep houd je enige tijd wat last, wat vergelijkbaar is met menstruatiepijn en er is bijna altijd wat bloedverlies.
De uitslag wordt doorgaans binnen 2 weken verwacht, zowel bij een vlokkentest via de buikwand als via de vagina.
Risico op een miskraam
Er is een kleine kans (1 op 200) dat er door de vlokkentest zelf een miskraam volgt. Daarom zal eerst de NIPT-test worden uitgevoerd en dient de vlokkentest ter bevestiging. Het risico op een miskraam is bij een vruchtwaterpunctie iets kleiner dan bij een vlokkentest.
Betrouwbaarheid
Het placenta-weefsel geeft betrouwbare informatie over de chromosomen van je kindje. Er kan daardoor op de chromosoomafwijkingen als het syndroom van Down, het syndroom van Edwards en het syndroom van Patau worden gezocht. De betrouwbaarheid van het chromosoomonderzoek bij de vlokkentest is iets minder groot dan die bij vruchtwaterpunctie. Dit komt doordat er in 1-2% van de zwangerschappen een chromosoomafwijking wordt ontdekt die mogelijk alleen in de placenta aanwezig is. Bij een goede uitslag, kun je ervan uitgaan dat je kindje niet één van de drie bovengenoemde chromosoomafwijkingen heeft. Is de uitslag negatief, dan wordt alsnog een vruchtwaterpunctie aangeboden om nog meer zekerheid te krijgen.
Vergoeding zorgverzekeraar
De vlokkentest wordt altijd vergoed door de zorgverzekeraar. Voor deze zorgkosten hoeft ook geen eigen risico te worden betaald.